700-lecie wsi Zalas

 W roku 2021 wieś Zalas obchodzi swoje 700-lecie istnienia.



Z tej okazji warto pamiętać o najważniejszych wydarzeniach i osobistościach z jej 700-letniej historii.


Stanisław Chałupa urodził 14 stycznia 1915r. Ukończył Gimnazjum im. Hoene-Wrońskiego w Chrzanowie. W 1935 roku wstąpił do wojska. Podczas kampanii wrześniowej jego jednostka została dołączona do Brygady Pościgowej, której zadaniem była obrona powietrzna Warszawy. 5 września wspólnie z dwoma innymi pilotami zestrzelił niemiecki bombowiec Heinkel He 111. 17 września odleciał do Rumunii. Zdołał uniknąć internowania i drogą morską przedostał się do Francji. Otrzymał przydział do Klucza Frontowego Nr 5 „Br” walczącego przy Groupe de Chasse I/2 w Xaffévillers. W kampanii francuskiej zestrzelił 2 i 2/3 nieprzyjacielskie samoloty. W maju 1940 roku został zestrzelony i zmuszony do awaryjnego lądowania. Doznał lekkich obrażeń. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii otrzymał przydział do 302 Dywizjonu Myśliwskiego „Poznańskiego”. Uczestniczył w bitwie o Anglię. Uzyskał jedno pewne zestrzelenie niemieckiego bombowca oraz dwa prawdopodobne. 20 września 1940 roku jego samolot został poważnie uszkodzony, co zmusiło pilota do przymusowego lądowania. Efektem był skomplikowany uraz nosa, który wymagał operacji. Problemy z zatokami, które pozostały po zabiegu, uniemożliwiły mu dalsze latanie. Resztę wojny spędził, służąc na stanowiskach naziemnych. Po demobilizacji pozostał na emigracji. W 1995 roku wrócił do Polski. Zmarł 24 kwietnia 2004 roku w Katowicach, w wieku 89 lat. (https://ckziumragowo.pl/szkolne-artykuly/2019/Stanisław-Chałupa)


Sieciech – wojewoda krakowski, możnowładca małopolski z rodu Starżów-Toporczyków. Żył na przełomie XI / XII w. Palatyn Władysława Hermana w latach 1080–1100. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Sieciech_(palatyn))


8-klasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczają dzieci w wieku 6/7 - 15 lat. Obwód Szkoły Podstawowej w Zalasiu to wieś Zalas oraz część wsi Sanka tzw. Głuchówki. (https://spzalas.edupage.org/a/nasz-profil)



Parafia Zalas powstała prawdopodobnie jeszcze za życia Nawoja z Morawicy, ale po raz pierwszy została wspomniana dopiero w 1335 r. Drewniany Kościół był pod wezwaniem Św. Marii Magdaleny. Około 1520 r. nowy również drewniany kościół, ale na murowanych fundamentach ufundował Andrzej Tęczyński, wówczas nadano mu drugiego patrona Św. Andrzeja Apostoła. Trzeci kościół, murowany, wybudował Jan Tęnczyński wymurowany był z kamienia wapiennego i cegły w latach 1594-1595. Kolejny Kościół został wybudowany w latach 1707-1708 za plebana Piotra Gawlikowskiego. Był częściowo murowany (prezbiterium), a częściowo drewniany (nawa). Wykonano nowe 3 ołtarze. Ołtarze wykonano w Zalasiu w roku 1710 a ambonę 1711 a jeszcze wcześniej, bo 1709 ufundowano sukienkę srebrną na obraz św. Marii Magdaleny. Kościół ten konsekrował biskup i sufragan krakowski Michał ze Słupów Szembek w roku 1714. Obecny Kościół zbudowany został w latach 1905-1910 .Jest on piątym z kolei kościołem w Zalasiu. Był on sfinansowany przez Katarzynę Potocką, według planu Kazimierza Piotrowskiego. Budowę nadzorował i prowadził majster Marcin Kucharski. W 1911 roku pomalowany został kościół przez malarza Józefa Wołowskiego z Krakowa. Drzwi do kościoła wykonał Wincenty Prochowski. Kościół został konsekrowany w 1926 przez arcybiskupa Adama Sapiehę w obecności rodziny Potockich. (https://parafiawzalasiu.wordpress.com/kosciol/historia-kosciola/)



Kopalnia porfiru w Zalasiu – duży kamieniołom porfiru we wschodniej części Zalasu. Kamieniołom w większości położony jest na obszarze administracyjnym pobliskiego Frywałdu. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopalnia_Porfiru_Zalas)


Cele działania OSP Zalas:
1. Prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz współdziałanie w tym zakresie z instytucjami i stowarzyszeniami.
2. Branie udziału w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeń.
3. Informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi.
4. Rozwijanie wśród członków ochotniczej straży pożarnej kultury fizycznej i sportu oraz prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej i rozrywkowej.
5. Uczestniczenie i reprezentowanie OSP w organach samorządowych i przedstawicielskich.
6. Wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej oraz statutu OSP.
(https://rejestr.io/krs/129015/ochotnicza-straz-pozarna-w-zalasiu)


Ludowy Klub Sportowy Victoria Zalas
Rok założenia: 1998
Barwy: biało-niebieskie
Adres: Zalas 580, 32-067 Tenczynek
Telefon: (12) 283-60-16
WWW: http://www.victoriazalas.pl (oficj.)
Stadion: pojemność - 400 miejsc / oświetlenie - brak / boisko - 95 m x 60 m
(http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=3122&id_sezon=85)


Dzwonnica w Zalasiu – drewniana dzwonnica znajdująca się w miejscowości Zalas, w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Krzeszowice. 

Dzwonnica przy kościele parafialnym, otoczenie w obrębie ogrodzenia przykościelnego oraz starodrzew, wpisane zostały do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.


Plakaty: Bartosz Popiołek



Komentarze

Popular

Aktualizacja 25 listopada 2019 r. - Wsparcie i pomoc finansowa - cele statutowe Stowarzyszenia Amonit

I Rocznica powstania Stowarzyszenia Miłośników Zalasu Amonit